Antika Halılar
Antika halılar, yaşı ile birlikte farklı özelliklerin bir arada bulunması nedeniyle maddi bir değer taşımaktadır. Dolayısı ile eski olan her halı ve kilimin antika olarak değerlendirilebilmesi mümkün değildir. Bir halının antika olarak ele alınabilmesi için en önemli özelliği; eski olması yani yaşıdır. Fakat bir halının antika anlamında değer görmesi yalnızca yaşına bağlı değildir. Bir halının dokunduğu zaman, dokunduğu yöre, dokumada kullanılan teknik ve benzeri gibi özellikler de oldukça etkili olmaktadır. Bu nedenle ki; aynı yıla ve döneme ait olan her halı, aynı maddi değere sahip değildir. Antika halılardaki maddi değer farklılığı, halının özellikleri ile birlikte halının günümüzdeki mevcut durumuna da bağlıdır.
Genel olarak antika halılar konusunda değerleme çalışması yapılırken dikkate alınan unsurlar şunlardır:
- Antika halı yaşı
- Antika halının yöresi
- Antika halı deseni
- Antika halıda kullanılan malzeme
- Antika halı rengi
- Antika halının ender görülmesi
- Antika halı ölçüsü
- Antika halıyı kullanan kişi ya da kişiler
- Antika halıların kondüsyonu
Görüldüğü üzere antika halılar birbirinden farklı özellikleri sayesinde bir değere sahip olmaktadır. Bu değerin ortaya konabilmesi için profesyonel bir hizmet alınması gerekmektedir. Günümüzde ülkemizde antika halıya talep bulunmaktadır. Bu nedenle özellikle antika halı alanında hizmet veren pek çok işletme bulmak mümkündür.
Antika Halılar ve Yaş Özelliği
Öncelikli olarak bir halının antika değeri taşıyabilmesi için eski olması gerekmektedir. Genel olarak 100 yıl ve öncesine ait olan halılar antika değeri taşımaktadır. Çünkü antika halılarda aranan özellikler ancak 100 yıl ve öncesine ait olan halılarda bulunmaktadır. Eğer söz konusu halı üzerinde üretildiği döneme ya da üretildiği döneme ait bir yazı varsa bu, halının değerinin ortaya konmasında büyük bir önem taşımaktadır fakat aşınmaya da bağlı olarak her antika halıda böyle bir bulguya rastlamak mümkün değildir. Örneğin; antika halılar üzerinde bulunan yazıların hangi alfabeye ait olduğunun belirlenmesi, halının hangi döneme ve medeniyete ait olduğunu da açıkça ifade etmektedir.
Antika Halılar ve Kondüsyon Özelliği
Doğal olarak kullanılan halılar zamanla eskimeye ve aşınmaya başlamaktadır. Antika halılar da kullanıma bağlı olarak eskimektedir. Fakat her halının yıpranma durumu bir değildir. Kimi halılar daha az eskimiş ve yıpranmışken, kimi halılar da kullanıma bağlı olarak daha fazla eskimiştir. Bu durum, antika özelliği taşıyan halının günümüzdeki maddi değerine oldukça büyük bir etki etmektedir. Ayrıca antika halıların saklanma koşulları da yıpranma üzerinde etkilidir. İyi bakılmış ve saklanmış antika halılar, kondüsyon sebebiyle günümüzde daha fazla paha ile alınmakta ve satılmaktadır.
Antika halılar günümüzde eskimiş ve yıpranmış ise onarılabilmektedir. Eğer restore etme işlemi aslına uygun olarak ve profesyonelce yapılır ise antika halı değerinden herhangi bir değer kaybetmemektedir. Ayrıca antika değeri oldukça yüksek olan bir halının tamir edilemeyecek durumda olması hatta parçalara ayrılmış olması pahasından herhangi bir değer kaybı yaşamasına sebebiyet vermemektedir. Bu halılara genel olarak fragment adı verilmektedir.
Antika Halılar ve Değeri
Her bir antika halının değeri diğerinden farklıdır. Günümüzde antika halılar değerlidir çünkü yeniden yapılabilmesi mümkün değildir. Yeniden üretimi mümkün olmayan, tamamen el emeğiyle ortaya konulan, sınırlı sayıda bulunan ve hatta dünyada hiçbir örneği olmayan bu halılar, nadir bulunurluluk özelliği sebebiyle antika kategorisinde yer almaktadır ve alım satımı yapılmaktadır. Dolayısı ile ailelerimizden hatıra kalan, depolarında bulunan bazı halı ve kilimler aslında maddi bir değere sahip olabilmektedir.
